"Ο Άντζελο έχει πεθάνει. Το όνομά μου είναι Τέτρο"

Εντάξει, εντάξει –το παραδέχομαι. Αφορμή έψαχνα να γράψω κάτι σχετικό με την καινούργια ταινία του Κόπολα. Επειδή ήθελα ένα κείμενο –δικαιολογία που θα μου επέτρεπε να χρησιμοποιήσω τις φωτογραφίες (λάθος το΄γραψα) ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ (κάπως καλύτερα έτσι) της ταινίας.


Και η, μια χαρά, αφορμή βρέθηκε στο παρακάτω άρθρο της Καθημερινής. Κοίτα να δεις πως πάει το κομπολόι:

«Tetro, η αξιοπρεπής αποτυχία Κόπολα
Προβλήθηκε στο 15ημερο Σκηνοθετών αλλά δεν κέρδισε το ενδιαφέρον των θεατών για τους χαρακτήρες
Του απεσταλμένου μας στις Καννες Παναγιωτη Παναγοπουλου


"ΦΕΣΤΙΒΑΛ. Ηταν δικαιολογημένη τελικά η απόφαση του καλλιτεχνικού διευθυντή του διαγωνιστικού προγράμματος των Καννών, Τιερί Φρεμό, να μη συμπεριλάβει στο πρόγραμμα το «Tetro» του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Ο Αμερικανός σκηνοθέτης, πολύ μακριά πια από τις ημέρες της καλλιτεχνικής του ακμής, δεν έμεινε ικανοποιημένος με την εκτός συναγωνισμού προβολή που τού προσφερόταν και πήγε την ταινία στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών, το οποίο άνοιξε χθες.»

Μάλιστα! Πήγε λοιπόν ο Φράνσις Φορντ και ζήτησε να διαγωνιστεί η ταινία του με τις υπόλοιπες αλλά έφαγε πόρτα. Υποθέτω, επειδή δεν έπιανε κάποια ποιοτικά στάνταρ η ταινία, ίσως να υποβάθμιζε το υψηλό επίπεδο του φεστιβάλ! Και δικαίως έφαγε πόρτα σύμφωνα με τον συντάκτη του άρθρου –επειδή ο Κόπολα «είναι μακριά από τις μέρες της καλλιτεχνικής του ακμής»! Δηλαδή, η προηγούμενη ταινία του, το «Νεότητα χωρίς νιότη» ήταν κακή ταινία, μπας κλας να πούμε, σκουπιδοσινεμάς ή κάτι τέτοιο; Ρωτάω αφήνοντας απέξω την προσωπική μου άποψη οτι δηλαδή το «Νεότητα χωρίς νιότη» ήταν μια από τις δυνατότερες ταινίες της δεκαετίας –ρωτάω όμως: πόσο σκουπίδι μπορεί να είναι μια ταινία που έχει καταπληκτική σκηνοθεσία, τρομακτικές ερμηνείες, υπέροχη μουσική επένδυση, υποδειγματική φωτογραφία και ενδιαφέρουσα υπόθεση; Θεωρείς τους συγκεκριμένους χαρακτηρισμούς υποκειμενικούς; Δες την ταινία και τα ξαναλέμε.
Να υπενθυμίσω κιόλας τα επιχειρήματα με τα οποία θάφτηκε η "Νεότητα χωρίς νιότη" -η ταινία κατηγορήθηκε επειδή λόγω χαμηλού προϋπολογισμού γυρίστηκαν στη Ρουμανία οι σκηνές που διαδραματίζονταν σεναριακά στην Ελβετία, άκου επιχείρημα! Υποθέτω λοιπόν οτι και η "Αβάνα" του Σίντεϊ Πόλακ που γυρίστηκε στον Άγιο Δομίνικο ήταν φόλα ταινία -για τον ίδιο ακριβώς λόγο!
Το άλλο επιχείρημα κατά της ταινίας ήταν οτι είχε αχανή και μπερδεμένη υπόθεση -άκου τώρα! Ένας γέρος καθηγητής γλωσσολογίας αποφασίζει ν΄αυτοκτονήσει επειδή δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει το έργο της ζωής του, που αφορά την αρχική καταγωγή της ανθρώπινης γλώσσας -για χάρη του οποίου έχει απαρνηθεί και τη μοναδική γυναίκα που ερωτεύτηκε. Μετά το χτύπημα κεραυνού κερδίζει μια ακόμα ευκαιρία, ξανασυναντάει τη γυναίκα της ζωής του σε μετενσάρκωση αλλά τελικά προτιμάει να μην ολοκληρώσει το έργο του περί καταγωγής της γλώσσας για να μην σκοτώσει τη γυναίκα της ζωής του. Αυτή είναι η υπόθεση -πόσο αχανής ή μπερδεμένη σου φαίνεται; το Τερμινέιτορ το 2 έχει πιο πολύπλοκη υπόθεση -γαμώ τα μυαλά σας τα λοβοτομημένα!

Τέλος πάντων, ο Κόπολα αποφάσισε (και πολύ σωστά έπραξε) να μην προβληθεί η καινούργια ταινία του σαν μουσειακό έκθεμα κάποιου, από καιρό πεθαμένου, μεγάλου σκηνοθέτη (δηλαδή εκτός συναγωνισμού). Επειδή, όταν συμμετέχεις σε διαγωνισμό θα πρέπει κάποιος, κάπως, να ΣΥΓΚΡΙΝΕΙ την ταινία σου με τις υπόλοιπες.


«Ενα οικογενειακό δράμα, με περίπλοκες σχέσεις και αναφορές στην τέχνη και την ατμόσφαιρα θεατρικών έργων του Τενεσί Γουίλιαμς και του Ευγένιου Ο' Νιλ, το «Tetro» είναι η ιστορία δύο αδελφών που ξανασυναντιούνται μετά από χρόνια στο Μπουένος Αϊρες, όπου ζει ο ένας. Κάποτε φιλόδοξος συγγραφέας, ο Τέτρο ζει παραιτημένος, ενώ ο νεαρός Μπένι προσπαθεί να ξαναφτιάξει τη σχέση τους και να ανακαλύψει οικογενειακά μυστικά. Την ίδια στιγμή και οι δύο έχουν αναμνήσεις σε φλασμπάκ από τον αυταρχικό πατέρα τους. Ωραία γυρισμένη και φωτογραφημένη, η ταινία χάνεται προσπαθώντας να γίνει κάτι ανάμεσα σε πορτρέτο ενός καλλιτέχνη χαμένου στο μυαλό του και σε ένα οικογενειακό μυστήριο. Ομως, ποτέ δεν κερδίζει το ενδιαφέρον του θεατή για τους χαρακτήρες και μπορεί να χαρακτηριστεί ως αξιοπρεπής αποτυχία.»


Ο αγαπητός συντάκτης του άρθρου ξεπετάει το ταινιάκι (το «Τέτρο» ντε!) σε μια παράγραφο με στυλάκι "απαξίωση νο.10,5". Αναφορές στην τέχνη, θεατρικές αναφορές, οικογενειακό δράμα -΄νταξει μωρέ, τι να μας πουν εμάς όλα αυτά; Είναι και «ωραία γυρισμένη και φωτογραφημένη» η ταινία, αλλά σιγά μη μας απασχολήσει η φωτογραφία και η σκηνοθεσία! Τι διάολο! Ταινία είναι –δεν τα χρειάζεται όλα αυτά! Από τη στιγμή κιόλας που «χάνεται»! Λες και η «Αποκάλυψη Τώρα» ήταν τίποτα διαφορετικό από αναφορές στη λογοτεχνία και την ποίηση, φιλοσοφικές αναφορές, εκπληκτική σκηνοθεσία και φωτογραφία! Λες και δεν «χανόταν» εκείνη η ταινία αλλά είχε υπόθεση μασίφ και πλοκή σφιχτοδεμένη σαν ταινία του Τζέημς Μποντ!

Αποφαίνεται μάλιστα ο φωστήρας αρθρογράφος οτι η ταινία δεν κερδίζει το ενδιαφέρον του θεατή (πρόσεξε: δεν γράφει οτι κοιμήθηκαν οι θεατές στην προβολή, ούτε οτι γιουχάισαν ή/και αποχώρησαν). Που το ξέρει αυτό ο αρθρογράφος; Έκανε γκάλοπ έξω από την αίθουσα; Δε νομίζω. Άλλωστε, αρθρογράφος είναι και η δουλειά του σχετίζεται με το να προαποφασίζει πριν από σένα (μαλάκα θεατή) για σένα! Ακόμα κι αν αποφασίζει οτι μια ταινία που στηρίζεται σε παρουσίαση χαρακτήρων και τους σκηνοθετεί άψογα –έχει τελικά αδιάφορους χαρακτήρες! Είναι δηλαδή σα να λέμε οτι μια ταινία καράτε με τον Τσάκι Τσαν έχει κακοπαιγμένες σκηνές καράτε! Μα τότε Παναγιώτη μου η ταινία δεν είναι «αξιοπρεπής αποτυχία» είναι φόλα περιοπής!


«Οπως δήλωσε ο Κόπολα, «η ιδέα για το σενάριο είναι παλιά, από την εποχή της «Συνομιλίας». Οταν άρχισα την τελευταία φάση της καριέρας μου, στην οποία κάνω πιο προσωπικές ταινίες, η «Νεότητα χωρίς νιότη» ήταν μια εμπειρία που μου απέδειξε ότι μπορούσα να κάνω ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού, τις οποίες να αυτοχρηματοδοτώ». Ο ίδιος δεν τη χαρακτηρίζει σε καμία περίπτωση την ταινία αυτοβιογραφική. «Είναι καθαρή μυθοπλασία. Ο πατέρας στην ταινία είναι ένα τέρας, όπως στη «Λυσσασμένη γάτα» . Είναι σαν ένας πατέρας της ελληνικής μυθολογίας, που συναγωνίζεται τους γιους του, και ο πατέρας μου δεν είχε καμία σχέση μ' αυτό. Οταν γράφεις πολύ προσωπικά, παίζεις και από λίγο όλους τους χαρακτήρες. Είναι όλοι διαφορετικές πλευρές του εαυτού μου».


Εντάξει, εδώ ο Κόπολα εξηγεί συνοπτικά τον σκελετό της ταινίας και δεν είμαι καθόλου σίγουρος οτι πρόκειται περί καταπληκτικού σεναρίου. Θυμάμαι και τη «Συνομιλία», κρέμαγε σε πολλές φάσεις το σενάριο –αλλά η ταινία σαν σύνολο ήταν καταπληκτική. Επειδή τις σεναριακές αδυναμίες κάλυπτε μια φοβερή σκηνοθεσία η οποία σου δημιουργούσε κλειστοφοβία επιπέδου σταματημένου ασανσέρ μεταξύ 15ου και 16ου ορόφου. Λοιπόν, έχω την άποψη οτι ελάχιστοι σκηνοθέτες μπορούν να γράψουν καλά σενάρια και ελάχιστοι σεναρίστες μπορούν να σκηνοθετήσουν. Πολύ πρόχειρα μπορώ να σκεφτώ μόνο έναν σκηνοθέτη που ήταν και λογοτέχνης –άρα τα κατάφερνε εξίσου καλά και στους δυο τομείς. Από την άλλη όμως δεν με χάλασαν ποτέ οι ταινίες του Νιλ Σάιμον, ούτε τα σενάρια του Τζιμ Τζάρμους, για παράδειγμα. Δεν βλέπω λοιπόν το λόγο να με χαλάσει το σενάριο του Κόπολα. Ειδικά αν πατάει στις επιρροές που αναφέρει παραπάνω.

«Από τις ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος, αυτό που ξεχώρισε χθες ήταν η τάση των ασιατικών χωρών, και κυρίως της Κίνας, να δείξουν ότι μπορούν να γίνουν τολμηρότερες. Το «Spring fever» του Κινέζου Λου Γιε, είναι η σύνθετη ερωτική ιστορία ανάμεσα σε έναν θηλυπρεπή γκέι, έναν παντρεμένο άντρα, τη γυναίκα του, έναν ερασιτέχνη ντετέκτιβ και μια εργάτρια. Ομως, η ταινία πέρα από την ενδιαφέρουσα κινηματογράφηση κινείται σε κύκλους που δεν καταλήγουν πουθενά. Πολλές σκηνές σεξ και βίας έχει και η «Δίψα» του Κορεάτη Παρκ Τσαν Γουκ. Ο δεξιοτέχνης σκηνοθέτης γύρισε ένα βαμπιρικό ερωτικό δράμα με τη γνωστή και εντυπωσιακή του αισθητική προσέγγιση. Τέλος, το «Fish Tank» της Βρετανίδας Αντρεα Αρνολντ -ανακάλυψης των Καννών- άφησε ανικανοποίητες τις ψηλές προσδοκίες, καθώς εξαντλείται στην περιγραφή της ζωής μιας λούμπεν μονογονεϊκής οικογένειας, όπου η έφηβη κόρη ερωτεύεται τον -παντρεμένο- εραστή της μητέρας της.»

Εδώ λοιπόν παρουσιάζονται συνοπτικά οι ταινίες που συμμετείχαν στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ και μπορούμε να δικαιολογήσουμε πλήρως την απόφαση του καλλιτεχνικού διευθυντή να μην συμπεριληφθεί το «Τέτρο». Άμα παίζονται ταινιάρες με «θηλυπρεπείς γκέι» (κάποιος πλεονασμός εδώ, επειδή η θηλυπρέπεια είναι αναμενόμενη από τον γκέι –αν παρουσιαζόταν ένας βαρβατίλας γκέι αυτό θα έχριζε αναφοράς, όχι το ανάποδο), με παντρεμένους άντρες και (εξίσου παντρεμένες υποθέτω) γυναίκες με ντετέκτιβ και εργάτριες, αν παίζονται «βαμπιρικά ερωτικά δράματα» και συγκλονιστικές ταινίες όπου η κόρη ερωτεύεται τον παντρεμένο γκόμενο της μάνας της (τι ψάξιμο αδερφέ μου! μήπως τελικά ο παντρεμένος μάς βγει μη θηλυπρεπής γκέι;) πού πας ρε Φράνσις Φορντ με το «Τέτρο;» Εδώ μιλάμε οτι έσκασε από ποιότητα το φεστιβάλ –πού πας εσύ να υποβαθμίσεις το επίπεδο με αναφορές στην τέχνη και στον Τενεσί Γουίλιαμς;
Πού θα πας ρε καημένε Κόπολα, που επιμένεις να κάνεις κινηματογράφο κι όχι κολάζ σοκαριστικών σκηνών για άψυχους θεατές; Πού πας ρε Φρανσις Φορντ στην σύγχρονη Κρετινολάνδη;



Να κλείσω με δυο απορίες:
1. Αφού ο φωτισμένος αρθρογράφος Παναγιώτης ομολογεί οτι οι υπόλοιπες ταινίες του διαγωνιστικού ήταν για τα μπάζα, πως δικαιώνει τον αποκλεισμό του Κόπολα από το διαγωνιστικό; Τόσο χειρότερη ήταν η ταινία του Κόπολα από τις υπόλοιπες;

2. Την ταινία (το Τέτρο ντε!) την είδε ο αρθρογράφος ή απλά έγραψε ότι διάβασε στο φυλλαδιάκι του προγράμματος κι ότι είπε ο Κόπολα στη συνέντευξη;


Δεν ξέρω τι κέρατο είναι η καινούργια ταινία του Κόπολα, από τα λίγα που έχω δει, μοιάζει με αριστούργημα, αλλά πριν τη δω κανονικά σε σινεμά δεν μπορώ να έχω άποψη. Μέχρι τότε, ας μείνουμε στο τρέιλερ και στις φωτογραφίες που αποτέλεσαν και τον κύριο λόγο ύπαρξης αυτού του κειμένου. Και φυσικά τις έβαλα εδώ πέρα, για χάρη της Tomboy.

Posted in: Κολλήματα