Τούβλα, πολλά τούβλα.

Κάποτε ο Μίλαν (καθηγητής της Μιμής) Κούντερα είχε γράψει οτι «ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη είναι ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία» -όμορφη ατάκα αλλά χωρίς δικό του κοπυράιτ βεβαίως, αφού ο Μίλαν απλώς ρεζουμάριζε το 1984 του Όργουελ (και κάτι ψιλά του Άρθουρ Κέσλερ). Δεν θέλω να υπαινιχθώ οτι εγώ αγωνίζομαι ενάντια σε κάποια εξουσία αλλά δικαιούμαι, νομίζω, να υπερασπίζομαι ακόμα την προσωπική μου μνήμη. Αν όχι για άλλο λόγο, τουλάχιστον για να σιγουρευτώ οτι δεν ζω στη χώρα του Ποτέ όπου τα άλογα πετάνε, τα λουλούδια τραγουδάνε κι οι μύγες κολυμπάνε ανέμελα.

Σε αυτά τα πλαίσια λέω να ξεκινήσω με ολίγη επαναστατική προϊστορία:

Όταν, στις αρχές του ’80 κυκλοφόρησε το Wall των Pink Floyd υπήρξε μια βασική ένσταση αναφορικά με τη θεματολογία του. Υπενθυμίζω οτι εκείνη ήταν η εποχή που οι θέσεις του πανκ παρέμεναν ακμαίες (αν και όχι ζωντανές), άρα όλοι οι συμπαθούντες ήμασταν από θέση αντίθετοι σε δεινοσαυρικά ροκ συγκροτήματα που χρειάζονταν τον μισό προϋπολογισμό μιας αναπτυσσόμενης χώρας προκειμένου να δώσουν μια μέγκα συναυλία σε ένα μέγκα στάδιο όπου χιλιάδες κόσμου θα εκστασιάζονταν με φωτάκια και κουκίδες. Μας ενοχλούσε η έλλειψη της οποιασδήποτε επαφής μεταξύ των συγκροτημάτων αυτών, ειδικά εφόσον επέμεναν να προσδιορίζονται σαν «ροκ», και του απλού περιθωριοποιημένου αλητάμπουρα ο οποίος γυρνοβόλαγε άνεργος, φτωχός κι δίχως μέλλον.
Το γλυκό ήρθε κι έδεσε με το κόνσεπτ του Wall, όπου ένας προβληματικός νεανίας χάνει τον μπαμπά του στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, αγκιστρώνεται στη μαμά του και καταλήγει τρισμέγιστος ροκ σταρ (με προβλήματα στύσης) για να αντιληφθεί οτι έχει χτιστεί ένα Τοίχος ανάμεσα σ΄αυτόν και τον έξω κόσμο καθώς επίσης και το γεγονός οτι η επιρροή του στο φανατικό κοινό μπορεί ευθέως να παρομοιαστεί με αυτή του Μεγάλου Πατερούλη των «Ανατολικών καθεστώτων». Η βασική μας ένσταση συνοψιζόταν στο «εδώ μας γαμάνε από δέκα πάντες, τι μας νοιάζουν τα υπαρξιακά του κάθε ροκ μεγιστάνα;»

Όταν το κόνσεπτ άρχισε να περιοδεύει ανά τον κόσμο μάθαμε οτι η συναυλιακή επαφή του κοινού με το συγκρότημα ήταν απλώς ανύπαρκτη εφόσον οι Floyd έπαιζαν πίσω από τον Τοίχο και μάλιστα είχαν άλλους 4 αναπληρωματικούς Floyd με τους οποίους έβγαιναν μαζί (σε στυλ λαϊκοί τροβαδούροι) στο τέλος κάθε σόου οπότε ο Τοίχος γκρεμιζόταν μέσα σε πυροτεχνήματα. Γι΄αυτό άλλωστε και ο σιχαμένος ο Τζόνι Λάιντον (πρώην Ρότεν) είχε κάνει μια συναυλία σε Νεοϋορκέζικο κλαμπ (νομίζω το Ρόξυ) όπου έπαιζε πίσω από ένα πανί (όσο στο πανί προβαλλόταν το συγκρότημα) και είχε εισπράξει τόνους μπουκαλιών μπύρας, τασακίων και άλλων ιπτάμενων αντικειμένων γνωστής ταυτότητας.

Φυσικά, με τόση αντι-ανατολική προπαγάνδα που κουβάλαγε το Wall (και με την καρμιριά που έδερνε τον Γουότερς) η συναυλία πάνω στο μισογκρεμισμένο τοίχος που χώριζε στα δυο το Βερολίνο ήταν επιβεβλημένη. Με αυτή την τσαχπίνικη ντριπλίτσα, με το ανιμέισον των Σφυριών που προέλαυναν στο κινηματογραφικό και το συναυλιακό Wall και με τους παιδαριώδεις στίχους του Another Brick in the Wall (το οποίο μεσουράνησε στις ντίσκο της εποχής) οι μεν Floyd χεστήκανε για μια ακόμα φορά στο τάληρο, ο δε Γουότερς αναγορεύτηκε σε προφήτη της κατάρρευσης του Ανατολικού ολοκληρωτισμού. Μια κατάρρευση που γιορτάστηκε έξαλλα ενώ η ταυτόχρονη γιγάντωση του δυτικού, καπιταλιστικού, μπλοκ αποσιωπήθηκε μετά πολλών επαίνων.

Έκτοτε έγιναν διάφορα πράγματα.

-Οι Pink Floyd διαλύθηκαν μετά από έναν εμπορικά αποτυχημένο (για τα στάνταρ τους) δίσκο. Διότι, μαλάκας ήταν ο Ρότζερ να μοιράζεται τα κέρδη από την εκμετάλλευση του προϊόντος;
-Ο Ρότζερ (δεν είμαι κάνας μαλάκας) Γουότερς ξεκίνησε τις, ανά τον κόσμο, περιοδείες αναδρομώντας την πορεία του πρώην συγκροτήματός του. Στην αρχή με μια κιθαρίτσα και κάμποση ιμιτασιόν χίπικη ψυχεδέλεια, στη συνέχεια με δισκογραφική πρόοδο. Αφού λοιπόν έκανε τη Dark side of the moon περιοδεία (κι όλα τα σχετικά) έφτασε η εποχή του Τοίχου, στα πλαίσια του εορτασμού της Πτώσης του Τείχους του Βερολίνου (ο οποίος ήταν πέρυσι, αλλά δεν έχει σημασία).
-Σε αυτά τα 20τόσα χρόνια που μεσολάβησαν από την πτώση του ανύπαρκτου-υπαρκτού, ο κόσμος επέστρεψε στην κτηνωδία της εποχής που ανέθρεψε τον Μαρξ και τον Μπακούνιν. Όντως, οι εργασιακές σχέσεις, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η καταστολή της διαφορετικότητας στη σημερινή εποχή θα μπορούσαν να συγκριθούν μονάχα με τα χρόνια της βιομηχανικής επανάστασης.

Έζησα την πτώση του Ανατολικού μπλοκ και δεν σου κρύβω οτι χάρηκα –κυρίως χουλιγκάνικα, επειδή έτσι νόμιζα οτι θα την έβγαινα στους Κνίτες που στραγγάλιζαν το πανεπιστημιακό κίνημα όσον καιρό ήμουνα φοιτητής. Είχα, μάλιστα, θεωρήσει ένδειξη ξεμωράματος την άποψη του γέρου Καραμανλή οτι ο κόσμος χρειάζεται δύο μπλοκ για να ισορροπεί –φαίνεται όμως οτι δίπλα στον μικρό και τον τρελό θα πρέπει να προστεθεί κι ο γέρος από τον οποίο μπορείς να μάθεις καμιά αλήθεια. Και για να μη στα πολυλογώ, κατάλαβα (είδα) οτι με την πτώση του ανατολικού μπλοκ ο κόσμος έγινε πολύ χειρότερος.

Δεν θα περίμενα βέβαια να δει κάτι τέτοιο ένας καλλιτέχνης του επιπέδου του Ρότζερ Γουότερς, ούτε θα περίμενα να ζητήσει συγνώμη από τα πρώην ανατολικά κράτη γιατί πανηγύρισε την επερχόμενη εξαθλίωσή τους. Είπαμε –από το ’80 ήδη ο άνθρωπος ασχολιόταν με τον Τοίχο που τον χώριζε από τον έξω κόσμο και με το αγιάτρευτο τραύμα της έλλειψης μπαμπά, πού να βρει καιρό για τ΄άλλα;

Θα περίμενα όμως να έχει τουλάχιστον την τσίπα να αποσιωπήσει τα τότε πανηγυράκια του. Θα περίμενα να μη μας κουνάει ακόμα στα μούτρα την άποψη «όσο εσείς οι φτωχοί γινόσαστε φτωχότεροι, τόσο εμείς γινόμαστε πλουσιότεροι». Θα περίμενα ένας άνθρωπος που κάποτε εμπνεύστηκε από το μπλουζ να διαθέτει κάποια ψήγματα κατανόησης της κοινωνικής πραγματικότητας. Αλλά βέβαια, ας μην ξεχνάμε οτι, μιλάμε για τον άνθρωπο που ξεκοκάλισε τον μύθο του Σιντ Μπάρετ μέχρι σέντσι και το έκανε αυτό πουλώντας παραμύθια του τύπου «ο Σιντ τριγύρναγε στο στούντιο όσο γράφαμε το Wish you were here» ενώ ο Σιντ Μπάρετ φυτοζωούσε με την σύνταξη της μάνας του μπαινοβγαίνοντας στα ψυχιατρεία. Τέλος πάντων...

Ανακοινώθηκε λοιπόν η παράσταση του Ρότζερ Γουότερς στην Αθήνα, ανακοινώθηκαν οι τιμές των εισιτηρίων (προσιτά στον καθένα μας: 55, 65, 88 και 145 ευρώ –τζάμπα πράμα) και σα να μην έφτανε η τόση χλίδα, μάθαμε οτι η παράσταση παύλα συναυλία θα μαγνητοσκοπούνταν για να βγει σε DVD. Χαρά εμείς –έτσι;
Γιατί όμως ο Γουότερς επέλεξε να μαγνητοσκοπήσει αυτή τη συναυλία κι όχι την προηγούμενη στο Ο2 για παράδειγμα, το οποίο φυσάει απ΄όλες τις απόψεις; Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, ο Ρότζερ είχε εντυπωσιαστεί από το εξαιρετικό βένννιου (το νι –μακρόσυρτο) του ΟΑΚΑ και από το απίθανο ελληνικό κοινό που τον είχε υποδεχτεί στο Τέρας Βάιμπ πριν από κάτι χρόνια.
Αυτό που δεν μας είπε ο Γουότερς (αλλά πάω στοίχημα οτι το μέτρησε) ήταν οτι στην Αθήνα περίμενε να βρει τον «αγανακτισμένο κόσμο» που θα ταίριαζε στο (ο Φουκουγιάμα να το κάνει) πολιτικό του μανιφέστο. Και υποθέτω οτι τον βρήκε.

«Αγανακτισμένοι» κάτοχοι VIP εισιτηρίων (αυτούς παίρνει άλλωστε η κάμερα) αλάλαξαν γεμάτοι επαναστατική έπαρση, ειδικά όταν ο προφήτης αναφέρθηκε ολίγον στην ελληνική πολιτική και αναγράφηκε σε άψογα ελληνικά: «να πάει να γαμηθεί η κυβέρνηση» στον Τοίχο. Και κάτι άρθρα που διάβαζα να διαφημίζουν τη συναυλία αναφέρονταν στην «πολιτική με την αριστερή της προσέγγιση στη μουσική» θέλοντας να χαρακτηρίσουν την προσφορά των Pink Floyd! Δηλαδή «πάμε για τρέλες στις Σεϋχέλλες»!!! «Πάμε για τρέλες –οο»!!!

Είμαι γέρος άνθρωπος, απ΄αυτούς που καθορίστηκαν από την πανκ αισθητική παύλα άποψη παύλα ιδεολογία. Το πρώτο μου στερεοφωνικό το αγόρασα δουλεύοντας γκαρσόνι στις καλοκαιρινές διακοπές της Πρώτης Γυμνασίου κι ήταν της πυρκαγιάς –έτσι λοιπόν δεν μπορούσα να εκτιμήσω το ηχητικό μεγαλείο των Pink Floyd (Μπιτ Χλόιντ τους λέγαμε τότε). Βέβαια, εκείνο το ρημαδοστερεοφωνικό που είχε την τάση να παίζει εντελώς φλατ (μέχρι νύστας) το Wish you were here, όταν έπαιζε το Still Life των Van Der Graaf Generator, για πάραδειγμα, έπαιρνε φωτιά το πλατό και πεταγόμασταν στον αέρα σαν Απάτσι, αλλά αυτό είναι μια διαφορετική ιστορία νομίζω... Το θέμα παραμένει οτι ποτέ δεν θαύμασα τη μουσική ιδιοφυΐα των Floyd αλλά δεν ενδιαφέρει καθόλουαυτό εδώ πέρα. Περί ορέξεως κρεμ μπρυλέ όμως όταν το θέμα αφορά πολιτική στάση νομίζω οτι δεν χωράνε υποκειμενισμοί. Η πολιτική στάση είναι εξωστρεφής και ως εκ τούτου συγκεκριμένη. Λες «είμαι αντικρατιστής» ή «είμαι οπαδός της ελεύθερης οικονομίας» ή «ο Ολυμπιακός και το Αιγάλεω να κερδάνε και όλοι οι άλλοι να πάνε να γαμηθούνε» -κάπως έτσι εκφέρονται οι πολιτικές στάσεις.

Με δεδομένο οτι τα προηγούμενα άλμπουμ των Pink Floyd είχαν τόση σχέση με την κοινωνική πολιτική όση σχέση είχε ο Ροδόλφο Βαλεντίνο με τον Τροτσκισμό δικαιούμαι να συμπεράνω οτι η, όποια, πολιτική/ κοινωνική θεώρηση του συγκεκριμένου συγκροτήματος προκύπτει σχεδόν αποκλειστικά από το Wall (το σχεδόν πάει στο ότι τα ίδια πάνω-κάτω αναμασάγανε και στο Final Cut). Ε, λοιπόν στον συγκεκριμένο δίσκο η πολιτική άποψη ήταν «κάτω ο ανατολικός ολοκληρωτισμός». Και «όχι πόλεμος» φυσικά, αλλά αυτό πλέον έχει καταντήσει ευχή για φιναλίστ καλλιστείων.

Λέω λοιπόν οτι...
Αν ο κόσμος που γέμισε το κλειστό του ΟΑΚΑ ήθελε να πανηγυρίσει για την πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού», καλά έκανε και πήγε.
Αν ο κόσμος ήθελε να ξαναθυμηθεί (ή να μάθει) το πόσο δύσκολη και ψυχοφθόρα είναι η ζωή του μεγιστάνα που κολυμπάει στα εκατομμύρια, καλώς συγκινήθηκε με την παράσταση.
Αν ο κόσμος, μετά το τσίρκο Μεντράνο και την παράσταση της Μαντόνας, ήθελε να θαυμάσει τεράστια σκηνικά, χορευτές, μπαλέτα, φωτιές, ταχυδακτυλουργούς και πυροτεχνήματα, καλά ξηγήθηκε και τα ΄σκασε στον Ρότζερ.

Όποιος όμως νόμισε οτι αυτό που παρακολούθησε μιλούσε για τη δική του ζωή, όποιος νόμισε οτι ο (ιδιοκτήτης βιλίτσας στο Πήλιο) Ρότζερ Γουότερς ήρθε εδώ για να στηρίξει το αγωνιστικό αίτημα «όχι στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας», όποιος δεν τον συνδύασε με το φιάσκο Μπόνο (πήγε ο ίνδαλμας να συνταχθεί με τους «αγανακτισμένους» της Ιρλανδίας και τον κράξανε: «Μπόνο άντε να πληρώσεις τους φόρους σου») και πιστεύει οτι βρήκε έναν συμπαραστάτη στη σκηνή του συγκεκριμένου υπερθεάματος –ε, λοιπόν όποιος πίστεψε κάτι από τα παραπάνω απλώς παράφαγε πριν πέσει για ύπνο και βλέπει περίεργα όνειρα.
Διότι, όπως φροντίζει να ξεκαθαρίσει με το πρώτο κιόλας τραγούδι ο Ρότζερ Γουότερς «Αν θες ν΄ανακαλύψεις τι κρύβεται πίσω απ΄αυτά τα κρύα μάτια/ θα πρέπει να ξεσκίσεις τη μεταμφίεση». Επειδή όμως εσύ κάθεσαι στη θεσούλα σου κι ο θεός πίσω από τη μεσοτοιχία, όσο και να κοπανιέσαι τίποτα δεν πρόκειται να ξεσκίσεις, πέρα από το πλαστικό της καρέκλας σου. Το τι κρύβεται πίσω από τη μεταμφίεση θα στο δείξει ο Ρότζερ, όπως θέλει και όποτε θέλει. Μιλάμε για τόση ενδοσκόπηση δηλαδή –τόση έκθεση!

Κι όπως προειδοποιούσε ο βρομιάρης ο Λάιντον όταν του πετάγανε μπουκάλια στη Νέα Υόρκη: This is what you want/ this is what you get.

Posted in: Συμβαίνουν κι αυτά