Η κρυφή ελπίδα της ψείρας

Υπάρχουν κάποια πράγματα τόσο προφανή που κανένας μας δεν τα βλέπει καθαρά. Μοιάζει σαν την παγίδα των μαθητικών μας χρόνων: όταν ξεκινάγαμε καινούργια τάξη ο καθηγητής έκανε μια σύντομη επανάληψη στη διδαχθείσα ύλη της προηγούμενης χρονιάς. Στραβώναμε εμείς τη μύτη –«τα ξέρουμε αυτά, πες μας τίποτα καινούργιο» και ζητούσαμε άδεια να πάμε για κατούρημα. Το οποίο κατούρημα γινόταν τσιγάρο συν σαχλαμάρισμα με τον αλητάμπουρα που βρισκόταν μονίμως στο προαύλιο... Όταν ξαναγυρίζαμε στην τάξη η ώρα της επανάληψης είχε τελειώσει, ο καθηγητής είχε ήδη προχωρήσει «παρακάτω» κι εμείς δεν καταλαβαίναμε Χριστό απ΄όσα έλεγε. Θα το ονομάσω όλο αυτό: «η παγίδα του προφανούς».

Πάρε για παράδειγμα τη μαρξιστική διαπίστωση: «η κυρίαρχη ιδεολογία διαμορφώνει την ψευδή συνείδηση». Τι εννοεί ο ποιητής; Οτι το κοινωνικό σύστημα (ας το πούμε καπιταλισμό) σου κάνει τα μυαλά νιανιά για να εξασφαλίζει τη μακροημέρευσή του. Προφανές; Και πέτρα να ρωτήσεις θα σε διαβεβαιώσει οτι το ξέρει! Τι κάνουμε λοιπόν όταν πέσουμε σε «γνωστή ύλη»; Πάμε για κατούρημα και χάνουμε την παράδοση του επόμενου –τι άλλο;

Η παραπάνω πρόταση έχει δυο θολούς προσδιορισμούς και θα το καταλάβουμε αν προσπαθήσουμε να την πλησιάζουμε –όχι ρε συ, δεν φταίει η πρεσβυωπία, ούτε ο αστιγματισμός μας:

Κυρίαρχη ιδεολογία –τι εστί; Καπιταλισμός, κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός, ιμπεριαλισμός, πολυεθνικές και δυο αυγά Τουρκίας –όλα αυτά είναι απλές αντικαταστάσεις ενός θεωρητικού όρου με άλλους εξίσου θεωρητικούς. Όρους.

Ψευδής συνείδηση –τι εστί; «Οτι μας κάνουνε να νομίζουμε πως θέλουμε όλα αυτά τα σκατά που όμως δεν τα θέλουμε αλλά αναγκαζόμαστε να τα αποκτήσουμε για να είμαστε μονίμως σκλάβοι...», εντάξει –τράβα παρακάτω, μας ζάλισες!

Επειδή ανέκαθεν υπήρξα απλοϊκός τύπος, για να καταλάβω κάτι χρειαζόμουν παράδειγμα –έτσι έμαθα λοιπόν να γράφω. Και για να εξηγήσω τη θέση μου θα χρησιμοποιήσω παραδείγματα.

Για την ψευδή συνείδηση, ας πούμε:

Ακούω να γίνεται μπόλικη κουβέντα περί αυτού του κόλπου των αποδείξεων και των σχετικών φοροαπαλλαγών, με σκοπό τη συγκέντρωση ΦΠΑ από το κράτος -λένε οι λαμέ αναλυτές: «ο Έλληνας δεν έχει φορολογική συνείδηση», σιγοντάρουν οι (καθόλου) τυχαίοι πολίτες των ρεπορτάζ: «εμένα άμα μου πει ο δείνα οτι θα μου κόψει 30 ευρώ, δεν θα ζητήσω απόδειξη». Μετά χαμογελούν οι λαμέ αναλυτές, επειδή η δήλωσή τους επιβεβαιώθηκε (όχι που θα γλίτωνε!) Κοίτα τώρα πίσω από την κουρελού:

Προφανώς, η αντίληψη που καθορίζει τις σχετικές πρακτικές είναι το «μακριά από τον κώλο μου κι ας είν΄και στον δικό σου». Ιντιβιντουαλισμός (ή ατομικισμός) λέγεται αυτό επιστημονικά. Οι ρίζες του φαινομένου εντοπίζονται στην αποσύνδεση μεταξύ των σκοπών και των μέσων που απαιτούνται για την επίτευξή τους –άλλη κουβέντα αυτό, άστο. Η ψευδής συνείδηση πού βρίσκεται στο παραπάνω παράδειγμα; Πού αλλού; Στην αιτιολόγηση της συγκεκριμένης πρακτικής, η οποία δεν είναι άλλη από το: «δεν πρόκειται να γίνω το κορόιδο κανενός!» Δηλαδή, το κράτος προσπαθεί να κοροϊδέψει και να καταληστεύσει τους πολίτες του, οι οποίοι (όχι όλοι, οι ψαγμένοι) αντιστέκονται –κλέβοντας το κράτος! Ίσως ακούσεις κάποιους να σου παινεύονται κιόλας –«τι αντιεξουσιαστές και πράσιν΄άλογα; αυτοί είναι παιδάκια –εγώ είμαι ο πραγματικός αντιεξουσιαστής!» Εγώ που συνωμοτώ με τον φούρναρη για να μην φτάσει το ΦΠΑ στο κράτος και μετά το πληρώνω διπλό και τρίδιπλο με την έξτρα φορολογία που μου επιβάλλει το κράτος! Ξεθόλωσε κάπως η ψευδής συνείδηση;

Να βοηθήσω λίγο ακόμα –βάλανε, άκουσα, κάμερες στην Αττική οδό και τσιμπάνε όσους τρέχουν πάνω από το όριο. 6.000 κλήσεις, είπε κάποιος μπάτσος στο ραδιόφωνο. «Άντε μωρέ με τους καργιόληδες, για να τα κονομήσουν το κάνουνε –γι΄αυτό άλλωστε η Αττική οδός έχει τόσο χαμηλά όρια ταχύτητας!» αποφαίνεται ο οδηγός. Σαφώς μπορείς αυτό να το αναλύσεις επιστημονικά με φροϋδικές καντρίλιες περί «προέκτασης του εγώ τού οδηγού στο όχημα του», αλλά δεν είναι εκεί το θέμα. «Σε μια κλειστή κοινωνία όπου όλοι είναι ένοχοι, το μοναδικό έγκλημα είναι να σε πιάσουν», έλεγε, δίνοντας την πρακτική διάσταση του ζητήματος ο Χάντερ Τόμσον. Οι νόμοι έχουν πέσει σε αχρηστία κι αυτό το γνωρίζει ο άνθρωπος που διατείνεται: «μόνο οι χαζοί τηρούν τους νόμους!» Μιχαλάκη Μπακούνιν φάε σκόνη από το Χάμερ του Έλληνα οδηγού! Βέβαια, αν κοπανήσει κάποιος τον προφυλακτήρα του Χάμερ, ο "αντιεξουσιαστής" οδηγός μετατρέπεται αυτομάτως σε Αρεοπαγίτη, επιδεικνύοντας αξιοζήλευτη γνώση των νόμων και απαιτώντας την κατά γράμμα τήρησή τους. Σα να φύγανε τα ντουμάνια και να ξεκαθάρισε ακόμα περισσότερο η ψευδής συνείδηση –ε;

Θα μπορούσα να δώσω κι άλλα παραδείγματα που έχω πρόχειρα, αλλά προτιμώ να πάω στο ζουμί. Στην ελληνική περίπτωση η ψευδής συνείδηση αφορά την πεποίθηση περί υπάρξεως ενός έθνους ημίθεων εξωγήινων, ενός «πτυσσόμενου έθνους», το οποίο μπορεί να ανοίξει τόσο ώστε να περιλάβει άπαντα τα γήινα, αλλά και να κλείσει τόσο ώστε να μη χωράει ούτε τα ίδια του τα παιδιά.

- Ενός έθνους το οποίο, όταν μεταναστεύει ή εισβάλει σε ξένες χώρες, μεταλαμπαδεύει τα φώτα του πολιτισμού. Αλλά όταν δέχεται μετανάστες ή υποκύπτει σε εισβολείς -απειλείται, στο πρόσωπό του, η παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
- Ενός έθνους ηρώων, που δεν έχει κερδίσει σχεδόν κανέναν πόλεμο από μόνο του αλλά επιμένει να υποβαθμίζει την εκάστοτε εξωτερική βοήθεια και να κοκορεύεται οτι μπορεί να κατακτήσει στο σύμπαν χωρίς να κουνηθεί από την καρέκλα του καφενείου του.
- Ενός έθνους το οποίο διακηρύττει την απόλυτα πολιτική φύση των μελών του, τη στιγμή που δεν είναι ικανό να λειτουργήσει πολιτικά ούτε για ν΄αγοράσει το πετρέλαιο της πολυκατοικίας του.
- Ενός έθνους του οποίου η ανώτατη επιδίωξη είναι να γίνει όλα όσα βρίζει.

Αν όμως αυτή είναι η ψευδής συνείδηση στην ελληνική περίπτωση –πως διάολο συμβιβάζεται με το καπιταλιστικό σύστημα;
Να μου πεις για τους Προτεστάντες που παλεύουν να πλουτίσουν ώστε να αποδείξουν οτι είναι οι εκλεκτοί του θεού –να το δεχτώ!
Να μου πεις για τους Αμερικάνους οι οποίοι έχουν αναγάγει την ατομική ελευθερία σε ελευθερία πιστωτικού ορίου –να χειροκροτήσω.
Να μου πεις για τους κάθε «Υπό Ανάπτυξη» (υποανάπτυκτους) που δουλεύουν σα σκυλιά για να μπορούν να κάθονται με την άνεσή τους όταν θα αποκτήσουν αιμορροΐδες και η πιθανότητα άνετου καθίσματος θα έχει πέσει στο μηδέν –να σε κεράσω κι από πάνω!
Εδώ όμως τι ακριβώς συμβαίνει;

Αν αυτή είναι η ψευδής συνείδηση κι αν έχει διαμορφωθεί από την κυρίαρχη ιδεολογία, θα πρέπει να σκεφτούμε οτι η συγκεκριμένη κυρίαρχη ιδεολογία δεν είναι ο κλασσικός καπιταλισμός που «όλοι ξέρουμε και όλοι αγαπάμε». Κι αν δεν είναι κλασικός καπιταλισμός, θα πρέπει να είναι κάποιο μόρφωμά του –σωστά;

Θα χρησιμοποιήσω και πάλι κάποιο παράδειγμα, το οποίο θα ξεμαλλιάσω προκειμένου να με βολέψει:

Οι μεγάλες αυτοκρατορίες της ιστορίας φρόντιζαν πάντοτε να δημιουργούν τις «χωματερές υπηκόων». Συνήθως αυτές οι χωματερές στήνονταν σε αποικίες –μακρυά από τις μητροπόλεις –προκειμένου να διατηρηθούν μεν τα εδάφη της αυτοκρατορίας αλλά και να μην παρακωλύεται η λειτουργία του συστήματος. Οι υπήκοοι αυτών των αποικιών ζούσαν παρασιτικά ως προς τις θεμελιώδεις αρχές του συστήματος –αλλά ποιος είπε οτι τα παράσιτα σκοτώνουν πάντα τους οργανισμούς; Για την ακρίβεια ισχύει το ακριβώς αντίθετο –τα παράσιτα ενδυναμώνουν την αμυντική λειτουργία του οργανισμού.

Ας υποθέσουμε οτι υπάρχει σήμερα μία (ή δυο, ή, άντε, τρεις) αυτοκρατορία. Αυτό άλλωστε εννοούσαν και όσοι μιλούσαν για τον ιμπεριαλισμό σαν μετεξέλιξη του καπιταλισμού. Η αυτοκρατορία για την οποία μιλάμε έχει ανάγκη τις μητροπόλεις και τα «παραγωγικά» κέντρα προκειμένου να λειτουργήσει. Έχει όμως ανάγκη και τα παράσιτα των συνόρων, όπου θα ξεφορτωθεί τα (κάθε είδους) σκουπίδια της. Κι όσο το κάνει αυτό θα χρησιμοποιεί τα συγκεκριμένα παράσιτα προκειμένου να ενισχύσει το ανοσοποιητικό της σύστημα.

Καταλήγω λοιπόν οτι εφόσον η ψευδής μας συνείδηση αφορά τον προσδιορισμό μας σαν «πτυσσόμενο έθνος», η κυρίαρχη ιδεολογία μας δεν μπορεί παρά να είναι ο «παρασιτισμός». Εκεί που οι άλλοι βλέπουν παραδείσους της αγοράς, όπου οι εκλεκτοί θα απολαμβάνουν αμέριμνοι τα ουρί (εύκολες γυναίκες, γρήγορα αμάξια και ευκρινείς τηλεοράσεις), εμείς επιβιώνουμε με την κρυφή ελπίδα της ψείρας που προσεύχεται να μην πάει για κούρεμα ο αφρο-φανκ οικοδεσπότης της.

Κι έτσι, μπαίνουν σε μια σειρά τα πράγματα –και τώρα μπορώ να ζητήσω (με ήσυχη τη συνείδηση) άδεια από τον καθηγητή -να πάω για κατούρημα, τσιγάρο, χαζολόγημα...

Και ότι ήθελε προκύψει βρε αδερφέ!

Posted in: Συμβαίνουν κι αυτά