"Ο μεγαλύτερος απατεώνας του rock 'n' roll"

Ο άνθρωπος που όλοι μισήσαμε δεν είναι πια μαζί μας. Ο καιροσκόπος, ο απατεώνας, ο θεατρίνος Malcolm McLaren πέθανε από καρκίνο σε ηλικία 64 χρονών. Φαίνεται λοιπόν οτι πιάσανε οι κατάρες μας...


Μετά τους Sex Pistols δημιούργησε το πειρατικό στυλ με τους Adam and the Ants, πρωτοστάτησε στην κασσετοπειρατεία με τους Bow Wow Wow κυκλοφορώντας την πρώτη δουλειά τους μόνο σε κασσέτα, έκανε κανονικό ρεκόρ Γκίνες με τον μεγαλύτερο τίτλο δίσκου, στην δεύτερη δουλειά του συγκροτήματος (See Jungle! See Jungle! Go join’ your gang, yeah. City all over. Go ape crazy), έστειλε πολλούς από εμάς στο νοσοκομείο με την ανήλικη Ανναμπέλα Λουίν που τραγουδούσε στο ίδιο συγκρότημα, έφτιαξε το νεορομαντικό κίνημα για να έχει κάτι να ασχολείται η Βίβιαν Γουέστγουντ, δημιούργησε το Buffalo Gal στυλ, έκλεψε το ντραγκ κουίν στυλ ντυσίματος (το οποίο κατάκλεψε με τη σειρά της η Μαντόνα) και αποσύρθηκε στο Παρίσι για να ασχοληθεί με ορχηστρική μουσική. Κάπως ταλαντούχος νομίζω.



Βρήκα ένα άρθρο του στον Guardian με τίτλο: «Ψάχνοντας τρόπο να σπάσω τους κανόνες», όπου αναφέρεται στην επεισοδιακή συνέντευξη των Sex Pistols στον Bill Grundy –τότε που ξεκίνησαν όλα. Αναφέρεται κιόλας στον εαυτό του και στο τι σήμαινε το Πανκ γενικότερα:

"Γεννήθηκα στο Λονδίνο αμέσως μετά το τέλος του πολέμου. Οι γονείς μου χώρισαν και η γιαγιά μου ανέλαβε να με μεγαλώσει. Η γιαγιά μου φρόντισε να μου εντυπωθεί καλά στο μυαλό, από πολύ μικρή ηλικία, η άποψή της οτι η Αγγλία ήταν ένα έθνος ψευτών και η βασιλική οικογένεια ήταν το σύμβολο αυτού του πράγματος. Η Αγγλία ήταν μια χώρα της οποίας η επιβίωση, κατά τη γνώμη της γιαγιάς μου, βασιζόταν στο πόσο καλά εφαρμοζόταν η ιδεολογία της εξαπάτησης. «Τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται», συνήθιζε να λέει.

Οι γονείς μου, οι παππούδες μου και οι προ-παππούδες μου ήταν όλοι ανακατεμένοι με τον χώρο της μόδας και η δική μου ζωή συνέπεσε να συνδεθεί με τη γέννηση του rock'n'roll. Σύντομα παθιάστηκα με την εικόνα αυτής της μουσικής και με τον ήχο αυτής της μόδας.

Στα τέλη του ’70 εμφανίστηκα στην King's Road του Τσέλσι, ντυμένος με ένα μπλε λαμέ κοστούμι. Την είχα κοπανήσει από το σπίτι μου, με είχαν ήδη διώξει από τη Σχολή Καλών Τεχνών, είχα χάσει την παρθενιά μου και είχα προλάβει να γίνω ένας ακόμα απρόθυμος γονέας με μηδενικές προοπτικές. Έψαχνα κάποιον τρόπο να σπάσω τους κανόνες, να αλλάξω ζωή –έψαχνα πώς θα γινόταν να μετατρέψω την τέχνη σε δράση. Άνοιξα το πρώτο μου μαγαζί, το Let It Rock, με μοναδικό σκοπό να τσακίσω την Εγγλέζικη κυρίαρχη ιδεολογία της εξαπάτησης. Η πρόθεσή μου ήταν να αποτύχω επαγγελματικά, αλλά να αποτύχω όσο πιο φαντασμαγορικά γινόταν. Επειδή μόνο αν αποτύγχανα με έναν τρόπο εντυπωσιακά μοδάτο θα είχα μετά την ευκαιρία να πετύχω.

Η Σχολή Καλών Τεχνών με δίδαξε οτι ήταν μακράν προτιμότερο να είσαι μια εντυπωσιακή αποτυχία παρά κάποια επιτυχημένη μετριότητα. Ξεκίνησα λοιπόν σκάβοντας βαθιά μέσα στα ερείπια μιας κουλτούρας η οποία με ενδιέφερε πολύ –κι αυτή ήταν το παράνομο πνεύμα του rock'n'roll. Οπλισμένος με αυτόν τον συγκεκριμένο τρόπο σκέψης ξεκίνησα μια εμπορική δραστηριότητα όπως τίποτα δεν ήταν προς πώληση –ένα μαγαζί που προοριζόταν να μην ανοίξει ποτέ. Αυτό το έκανα για να αποδείξω πως το αδύνατο θα μπορούσε να γίνει εφικτό, κι έτσι έπεισα τη φιλενάδα μου, τη Vivienne Westwood, να παρατήσει τη δουλειά της σα δασκάλα και να έρθει να με βοηθήσει. Κι εκείνη αναποκρίθηκε με τρόπους που δεν είχα καν ονειρευτεί. Η νέα γενιά σύντομα θα πέρναγε το κατώφλι του μαγαζιού μου θέλοντας να λάβει μέρος. Αυτοί οι νεαροί, σέξυ δολοφόνοι θα με βοηθούσαν να στείλω το μήνυμά μου σε όλον τον κόσμο! Έτσι έγιναν οι Sex Pistols μου: νέοι, σέξυ, ανατρεπτικοί και στυλάτοι. Αντι-μουσικοί, αντί σε όλα. Θα με βοηθούσαν να σχηματοποιήσω την κριτική μου, θα με βοηθούσαν να ντύσω έναν καινούργιο στρατό από αγριεμένους νεαρούς. Μάζεψα τους φίλους μου από τη Σχολή για να καταστρώσουμε όλοι μαζί το σενάριο της κατάρρευσης αυτής της κουρασμένης και κάλπικης κυρίαρχης ιδεολογίας.

Το μόνο που χρειαζόμουν ήταν μια δισκογραφική εταιρεία. Διάλεξα την ΕΜΙ. Ήταν αντιπροσωπευτική του Εγγλέζικου πνεύματος. Ο εχθρός επιτέλους ήταν μέσα στο πεδίο βολής μου. Το μαγαζί άλλαξε όνομα, λεγόταν πλέον Sex, και τα αναμνηστικά της rock'n'roll έδωσαν τη θέση τους σε φετιχιστικά ρούχα, σεξουαλική ένδυση από πλαστικό –όλα μαύρα. Σχεδιάσαμε μόνοι μας τα στρατιωτικά μας παντελόνια. Έβαλα μια ζώνη ανάμεσα στα πόδια η οποία έδενε το ένα γόνατο με το άλλο κι ένα φερμουάρ που κατέβαινε μέχρι τον καβάλο και μετά συνέχιζε ανεβαίνοντας μέχρι τον κώλο. Αν το ξεκούμπωνες όλα σου τα καλούδια βγαίνανε στη φόρα κι έτσι προκαλούσες τους περαστικούς να σκεφτούν διάφορα πράγματα τα οποία θα μπορούσαν να κάνουν μαζί σου στη μέση του δρόμου. Αυτά τα παντελόνια, τα μαζοχιστικά μας παντελόνια, ήταν η επίσημη κήρυξη του πολέμου ενάντια στις αναστολές των αστών.

Ενώ κάναμε πρόβες για την επερχόμενη τουρνέ μας που θα ονομαζόταν «Αναρχία στο Ηνωμένο Βασίλειο» το τμήμα δημοσίων σχέσεων της ΕΜΙ μας ειδοποίησε. «Οι Queen ακύρωσαν την εμφάνισή τους στο Today show κι έτσι βάλαμε εσάς στη θέση τους! Θα είναι καλή διαφήμιση! Στέλνουμε αυτοκίνητο να σας πάρει τώρα αμέσως». Το συγκρότημα δεν ήταν σε καλή διάθεση. Ποτέ δεν ήταν σε καλή διάθεση. Μισούσαν ο ένας τον άλλο. Πριν βγούμε στην εκπομπή μαζευτήκαμε σε ένα πράσινο δωμάτιο στα στούντιο του καναλιού και μεθύσαμε σαν ηλίθιοι. Τελικά, μας κάλεσαν όλους στο πλατό της εκπομπής μαζί με τους φανς που βρίσκονταν εκεί: τη Siouxsie Sue και όλους τους υπόλοιπους. Ο δίσκος, το Anarchy in the UK, έπρεπε να προκαλέσει έκρηξη. Αλλά δεν ήταν παρά ένας δίσκος κι αυτό δεν μου φαινόταν αρκετό. Αρνήθηκα να μπει μια όμορφη φωτογραφία του συγκροτήματος στο εξώφυλλο. Αντί γι΄αυτό, ζήτησα από το τμήμα μάρκετινγκ να βάλει ένα απλό μαύρο εξώφυλλο χωρίς τρύπα στη μέση, χωρίς όνομα, χωρίς τίτλο, χωρίς το λογότυπο της δισκογραφικής. Τίποτα. Στην ΕΜΙ δεν χάρηκαν ιδιαίτερα με την ιδέα μου. Πώς, ρωτούσαν, θα μπορέσει κάποιος να βρει το δίσκο; Δεν καταλάβαιναν οτι δεν ήθελα να βρίσκει τον δίσκο ο οποιοσδήποτε. Ήθελα να τον βρει μόνος όποιος ενδιαφέρεται.

Την επόμενη μέρα, μετά την περιβόητη συνέντευξη στο Today show, ο Leslie Hill, ο διευθυντής της ΕΜΙ τηλεφώνησε σπίτι μου –ζήτησε να πάω αμέσως στη Manchester Square. Εκεί γινόταν ένα συμβούλιο όπου είχαν έρθει οι διευθύνοντες σύμβουλοι της ΕΜΙ, προκειμένου να στείλουν μια γραπτή δήλωση προς τις εφημερίδες και με ήθελαν στο συμβούλιο. Με το που έφτασα, μπήκα στο γραφείο του Hill και τον είδα να κόβει βόλτες πάνω-κάτω. Οι πρωινές εφημερίδες ήταν απλωμένες πάνω στο τραπέζι. Τι είχα να πω γι΄αυτό; με ρώτησε. «Απλώς, τα αγόρια μένουν για πάντα αγόρια», απάντησα. «Καλώς! Νομίζω οτι μπορώ κι εγώ να το πω αυτό». Τέλεια, σκέφτηκα. Θα γινόταν σφαγή στις εφημερίδες! Το είχα καταλάβει από πριν, κατά τη διάρκεια της εκπομπής, την ώρα που η κυρία στο autocue τράβαγε τα μαλλιά της απεγνωσμένα –είχαμε χτυπήσει την υποκριτική εγγλέζικη κουλτούρα, είχαμε χτυπήσει την ιδεολογία της εξαπάτησης. Ήταν ζωντανή εκπομπή και οι Sex Pistols ήταν πλέον πρωτοσέλιδο.



Τα Μέσα χρειάζονταν ένα όνομα για να περιγράψουν αυτή τη συμπεριφορά. Κι έτσι έβγαλαν την ταμπέλα «Πανκ». Η οποία κόλλησε ανεξίτηλα πάνω μας. Αμέσως μετά άρχισαν οι ακυρώσεις συναυλιών της περιοδείας. Ήμουν πανευτυχής. Πήραμε το πούλμαν της περιοδείας και ξεκινήσαμε για το βορρά. Αντί να βάζω το συγκρότημα να δίνει συναυλίες τους πήγαινα σε τοπικά καλλιστεία και τους έβαζα στην επιτροπή των κριτών. Δημοτικοί σύμβουλοι έδιναν ατέλειωτες συνεντεύξεις τύπου. Πόλεις και χωριά σε όλη τη χώρα έφτιαχναν αποσπάσματα εθελοντών, όχι μόνο για να απαγορεύσουν στο συγκρότημα να δώσει συναυλία αλλά και να τους απαγορεύσουν να μπουν στην ίδια την πόλη. Στις εκκλησίες προσεύχονταν να πέσει φωτιά και να μας κάψει. Η φασαρία είχε εξαπλωθεί σε εθνικό επίπεδο. Πόσο θα κρατούσε όλο αυτό;

Είχα δημιουργήσει ένα αίσθημα ευφορίας και υστερίας ταυτόχρονα. Στο πούλμαν της περιοδείας ήμασταν όλοι σε εγρήγορση λόγω του μεγάλου αριθμού πιθανοτήτων σχετικά με το τι θα μπορούσε να συμβεί –επειδή, ότι και να γινόταν δεν θα μπορούσαμε να το προβλέψουμε –όλο αυτό ήταν μια κίνηση προς το άγνωστο. Είχαμε πλέον τα μέσα για να ξεκινήσουμε μια επανάσταση της καθημερινότητας.

Όσο απλό και αβλαβές κι αν φαίνεται σήμερα, εκείνη η συνέντευξη ήταν μια εκρηκτική στιγμή που άλλαξε τα πάντα. Το Πανκ έγινε το σημαντικότερο πολιτιστικό φαινόμενο του τέλους του 20ου αιώνα. Η αυθεντικότητά του στέκεται ακόμα απέναντι στην καραόκε κουλτούρα του σήμερα, όπου όλα και όλοι πουλιούνται. Η επίδραση του Πανκ στη μουσική, το σινεμά, τις τέχνες, το ντιζάιν και τη μόδα δεν αμφισβητείται από κανέναν πλέον. Χρησιμοποιείται σαν μέτρο του τι είναι κουλ και τι όχι. Κι όλοι ξέρουμε οτι δεν μπορείς να πουλήσεις τίποτα σήμερα αν δεν είναι κουλ. Το μόνο πρόβλημα είναι πως το Πανκ δεν είναι, και ποτέ δεν ήταν, για πούλημα."

Τώρα που έφυγε, έχω να πω το εξης:
Ρε μουνόπανο Μάλκομ, γαμημένε –πως τόλμησες να μας παρατήσεις παλιοκαργιόλη; Όπου και να πας θα σε βρούμε...

Posted in: Κολλήματα