"Το τραγούδι είναι ακόμα το ίδιο"

Τις προάλλες έπαθα ένα ατυχηματάκι που με έβαλε σε σκέψεις –κοίτα τι έγινε...
Αγόρασα έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο για να αποθηκεύσω μπόλικα πράγματα απ΄αυτά που είχαν μαζευτεί στο λάπτοπ, κάτι άλμπουμ των καταπληκτικών Χ και των Specials που είχα κατεβάσει, ταινίες –το Liquid Sky, το Johnny Suede, το Out of the blue, The Filth and the Fury –μια συναυλία του Νικ Κέιβ από το ΡΟΔΟΝ τραβηγμένη στη ζούλα και δυο κύκλους από το εκπληκτικό How I met your mother. Α ναι! Και ολόκληρη τη σειρά επεισοδίων του The Prisoner –όποιος δεν το έχει δει, δεν ξέρει τι σημαίνει μελλοντολογικό σήριαλ. Τέλος πάντων –τα μετέφερα όλα αυτά στον φρέσκο εξωτερικό σκληρό δίσκο ο οποίος αμέσως μετά τίναξε τα πέταλα!

Πάω στο μαγαζί που τον αγόρασα, με βάζουν να πάρω καινούργιο καλώδιο σύνδεσης, παίρνω καινούργιο καλώδιο σύνδεσης, επιστρέφω στο σπίτι, ξαναδοκιμάζω, ξαναπαίρνω τ΄αρχίδια μου, ξαναγυρίζω στο μαγαζί.
«Τα’φτυσε!» μου λέει ο υπάλληλος.
«Καλά –αυτό φαινόταν από την αρχή, το καλώδιο γιατί το αγόρασα;» ρωτάω εγώ.
«....» απαντάει ο υπάλληλος.
«Και τα αρχεία που έχω μέσα;» ξαναρωτάω.
«Πάνε αυτά!» θυμοσοφεί ο υπάλληλος.
«Τι πάνε! Πώς πάνε! Δεν υπάρχει τρόπος ανάκτησης;»
«Υπάρχει –αλλά στοιχίζει....»
«Πόσα;»
«5, 6...»
«Είσαι τρελός; Κι εγώ τι φταίω δηλαδή που πλήρωσα τον δίσκο και έχασα τα δεδομένα;»
«Εντάξει, επιστρέφεις τον δίσκο και παίρνεις κάτι άλλο με τα ίδια λεφτά...»
«Ναι ρε παιδί μου –αλλά τα δεδομένα!»
«Έπρεπε να τα έχεις αποθηκεύσει και κάπου αλλού –εφεδρικά ας πούμε!»
«Μα τι μου λες! Να πάρω εξωτερικό σκληρό για να ξεφορτώσω τον σκληρό του υπολογιστή μου και να κρατήσω τα δεδομένα και στους δυο σκληρούς για ασφάλεια; Τότε τι διάολο τον ήθελα τον εξωτερικό σκληρό;»
«Ναι αλλά κι εσύ! Αγόρασες τον φτηνότερο εξωτερικό σκληρό!»
«Και δεν ήταν ασφαλής ο φτηνότερος;»
«Όχι!»
«Ε, τότε γιατί τον πουλάτε;»
«....»
Μετέφερα επακριβώς τον διάλογο επειδή υπάρχουν κάτι έξυπνοι που ξεσπαθώνουν περί παραλογισμού του δημόσιου τομέα στην Ελλάδα–όπως βλέπεις, και η σχέση του ιδιωτικού τομέα με την λογική δεν είναι η καλύτερη δυνατή.

Παρακάτω.

Δεν είχα ξαναχάσει αρχεία από τον υπολογιστή μου και το συναίσθημα με αναστάτωσε κάπως. Η μουσική μου! Που την κατέβασα κιλομπάιτ –κιλομπάιτ! Οι ταινίες μου! «Αίμα, δάκρυα κι ιδρώτας!» Μετά τα έβαλα σε μια σειρά για να υπολογίσω.

Έχω (ακόμα σε άλλους εξωτερικούς σκληρούς) περίπου μισό τεραμπάιτ μουσικής, χώρια τα βίδεα, τις φωτογραφίες, τις ταινίες κι όλα τα σχετικά... Μισό τεραμπάιτ θα πει, το λιγότερο, 120.000 τίτλοι τραγουδιών, το οποίο με τη σειρά του σημαίνει κοντά 6.000 μέρες αδιάκοπης ακρόασης! Τουτέστιν, αν αράξω τα επόμενα 16,5 χρονάκια στο σπίτι κι αφήσω ανοιχτό το πισί να παίζει, θα καταφέρω να ακούσω όλη τη μουσική που έχω αποθηκεύσει! Η ερώτηση λοιπόν είναι, σε πρώτη φάση: τι σκατά θέλω και μαζεύω όλη αυτή τη μουσική που δεν πρόκειται ποτέ να την ακούσω κι όλες αυτές τις ταινίες που δεν πρόκειται ποτέ να δω;

Η προφανής απάντηση είναι: τα μαζεύω όλα αυτά επειδή μπορώ! Αν όμως αυτό ισχύει, τότε οδηγούμαι στο συμπέρασμα οτι το «μπορώ» έχει αντικαταστήσει το «θέλω» σε μένα ή αλλιώς, η βούληση έχει αντικαταστήσει τη θέληση. Διπλανή λέξη της βούλησης είναι η βουλιμία -μην ξεχνάς!

Πάω τώρα λίγο πιο πίσω για να πιάσω την αρχή του παραμυθιού –μην ανησυχείς.... Δεν θα ξεκινήσω από τότε που οι φοιτητές ανακαλύψανε το πισί ή τότε που ο Γουγουγούς ανακάλυψε το Γουόρλντ Γουάιντ Γουέμπ... Στην εποχή που άρχισε η δωρεάν (ή «δωρεάν») κυκλοφορία μουσικών και άλλων αρχείων μέσω ίντερνετ, εκεί θα πάω. Τη θυμόμαστε οι περισσότεροι και θυμόμαστε πόσο απελευθερωτικό είχαμε θεωρήσει το γεγονός. Και τρέξαμε να προσφέρουμε (με μεγαλύτερη ή μικρότερη προθυμία) κάποιο χώρο από το πισί μας για να συμβάλλουμε στην απρόσκοπτη κυκλοφορία της δωρεάν τέχνης στο διαδίκτυο... Παπάρια –τίποτα δεν είναι δωρεάν σ΄αυτή την κωλοκοινωνία!

Γιατί το δωρεάν υλικό άρχισε να συγκεντρώνεται με παρανοϊκούς ρυθμούς στους σκληρούς μας δίσκους κι εμείς επιδοθήκαμε σε έναν ανελέητο συναγωνισμό αγοράς ψηφιακού χώρου. Τα μέγα γίνανε γίγα και τα γίγα γίνανε τέρα –μέσα σε λιγότερο από μια δεκαετία. Κι όλο μαζεύουμε, όλο πακτώνουμε σαν καλά μυρμήγκια!

Αλλά δεν σταματάει εκεί η ιστορία. Διότι το υλικό που μαζεύουμε, θέλουμε και να το ακούσουμε –δειγματοληπτικά έστω. Πώς κέρατο να το ακούσεις όμως από τα ηχειάκια του υπολογιστή; Πώς ν΄ακουστεί η ποιότητα από τα καφεκούτια; Πάρε λοιπόν καινούργια ηχεία, πάρε και μια καλή κάρτα ήχου! Εντάξει; Θα΄θελες!

Επειδή, εκτός από τα τραγούδια έχουμε και τις ταινίες –πώς να τις δεις στην οθονίτσα; Τσίμπα μια έξτρα πρίμα γκουντ οθόνη, άλλαξε και την κάρτα γραφικών με μια σούπερ ουάου... Τελειώσαμε; Οι συνηθισμένοι άνθρωποι μπορεί και ναι –αλλά εμείς είμαστε απαιτητικοί με την ποιότητα και λάτρεις των τεχνών! Άρα;

Αγοράζουμε ένα ντόλμπι σαράουντ σύστημα, φορτωνόμαστε και μια πλάσμα, τι εφ τι, επίπεδη, πολυεπίπεδη οθόνη τηλεόρασης –επιτέλους ρε παιδί μου! Να βλέπουμε σαν άνθρωποι και να ακούμε σαν τέτοιοι! Άνθρωποι δηλαδή.

Άπαξ και αγοράσαμε τον εξοπλισμό συν τα μέσα μεταφοράς οπτικοακουστικού υλικού από τον σκληρό δίσκο στο χομ σίνεμα, τι ανακαλύπτουμε; Οτι η ποιότητα των ταινιών και της μουσικής που φιλοξενούμε μέχρι τώρα στους σκληρούς μας δίσκους είναι για τον πούτσο. Τα τραγούδια ακούγονται σα να ηχογραφήθηκαν στη μέση μιας καταιγίδας, οι ταινίες είναι γεμάτες πίξελ και άλλα κενά διαστήματα.... Τώρα;

Τι τώρα; Θ΄αφήσουμε το χομ σίνεμα να πάει χαμένο; Αρχίζουμε να αγοράζουμε τα σιντιά επίσημα και τα ντιβιντιά επίσης. Να δούμε σαν άνθρωποι ρε παιδί μου! Ν΄ανοίξει ο μάτης μας επιτέλους!

Κάτσε λοιπόν και υπολόγισε πόσα χρήματα μας στοίχισε η δωρεάν μουσική και οι δωρεάν ταινίες από το ίντερνετ και στο τέλος θα αναφωνήσεις, σαν τον Γκρούτσο Μαρξ: «Η οικονομική μου κατάσταση είναι τόσο χάλια που δεν αντέχω να μου δώσεις κάτι ακόμα δωρεάν!»

Τι θα πουν όλα αυτά; Οτι κακώς κυκλοφορούν τα δωρεάν αρχεία στο ίντερνετ; Οτι οι εταιρείες βρήκαν τρόπο να βγάζουν χρήματα ακόμα κι από τα δωρεάν (παράνομα) αρχεία; Δεν ξέρω –μπορεί να’ναι κι έτσι... Ο καθένας βγάζει τα συμπεράσματά του κι ότι θέλει τα κάνει, δεν είναι δική μου δουλειά.

Αυτό που εμένα με απασχολεί, σε προσωπικό επίπεδο, είναι το πώς πέρασα από τη φάση όπου ήξερα απέξω ΟΛΟΥΣ τους στίχους των αγαπημένων μου δίσκων στη φάση όπου κατεβάζω δεύτερη και τρίτη φορά τη δισκογραφία των Stiff Little Fingers, επειδή δεν θυμάμαι οτι ήδη την έχω αποθηκευμένη!

Όταν ήμουνα πιτσιρικάς, στο ράδιο μόνο ο Πετρίδης έβαζε κάνα τραγούδι της ανθρωπιάς, μετά (πολύ μετά) ήρθε ο Μανίκας και μερικοί άλλοι.... Καθόμουν με το κασετοφωνάκι σε επιφυλακή –ότι μου φαινόταν ενδιαφέρον το κοπάναγα. Και μετά το άκουγα μέχρι να λειώσει η κασέτα, τα καλύτερα πήγαινα και τα αγόραζα σε δίσκους. Στις εποχές της μεγάλης μου οικονομικής άνεσης είχα τη δυνατότητα να αγοράζω ένα δίσκο το μήνα! Πάει να πει, ο δίσκος μάτωνε τ΄αυλάκια του. Και τους στίχους απ΄όλα αυτά τους θυμάμαι μέχρι σήμερα. Δεν κάνω πλάκα!

Τότε ο κινηματογράφος ήταν φτηνός –πηγαίναμε η παρέα τουλάχιστον μια φορά τη βδομάδα. Και βλέπαμε διάφορα –εντάξει, δεν θυμάμαι ατόφιους διάλογους από εκείνες τις ταινίες, αλλά την αίσθησή τους, το σφίξιμο στο στομάχι ή το χασμουρητό....

Θυμάμαι κιόλας, εκείνες τις εποχές, είχαμε ένα σοβαρό πρόβλημα απέναντι στους επαγγελματίες κριτικούς. Θεωρούσαμε δηλαδή (και είχαμε, εν πολλοίς, δίκιο) οτι όποιος ακούει δίσκους ή βλέπει ταινίες επαγγελματικά, όποιος δηλαδή είναι υποχρεωμένος να ακούσει 10 δίσκους μέσα σε μια βδομάδα ή όποιος πρέπει να δει 5 ταινίες μαζεμένες χάνει την επαφή του με το είδος, λόγω υπερβολικής τριβής. Την πρωτογενή επαφή. Σαν εκείνο το σκετσάκι από την ταινία του Βέγγου που δουλεύει στο μηχάνημα προβολής ενός τσοντοσινεμά κι από τα πολλά που βλέπει κάθε μέρα, του είναι αδύνατο να κάνει σεξ όταν γυρίζει σπίτι του. Ένα τέτοιο πράγμα.

Γι΄αυτό, μπορεί οι κριτικοί να θεωρούσαν μουσικώς αστείους τους Madness αλλά εμάς μας αρέσανε. Μπορεί να θεωρούσαν σαχλαμάρα το Breathless με τον Ρίτσαρντ Γκιρ ή το Risky Business αλλά εμείς τα γουστάραμε.

Τότε. Σήμερα;

Σήμερα περνάμε τα τραγούδια στο γρήγορο, προσπαθώντας να πάρουμε μια ιδέα από την συνολική δισκογραφία των Atomic Rooster (2,1 γιγαμπάιτς). Κατεβάζουμε τα άπαντα των Theater of Hate, έτσι για να υπάρχουν.... Βλέπουμε το Double Indemnity και το κανονικό Cape Fear στη μικρή μας οθόνη και απορούμε για ποιο λόγο θεωρήθηκαν αριστουργήματα. Έχουμε, νομίζω, καταντήσει πιο μπλαζέ από τους κριτικούς που κάποτε γιουχάραμε και περιμένουμε το καταπληκτικό, το ανεπανάληπτο, αυτό που θα μας ξυπνήσει από τη νάρκωση των αλλεπάλληλων εικόνων οι οποίες εναλλάσσονται με μουσικές φόρμες στα κουτουρού. Και τι θα είναι αυτό;

Κάποια κακή σκηνοθεσία -τόσο κακή που να σοκάρει, κάποια κακή ερμηνεία που τσιτώνει το νευρικό μας σύστημα, μια μουσική η οποία θα θυμίζει πράγματα που μας άρεσαν (μουσική σε οικολογική συσκευασία τέτραπακ).... Και για τη μεγάλη οθόνη να απομένουν μόνο οι μεγαλειώδεις υπερπαραγωγές –γέφυρες που ανατινάζονται, μπλε πιθήκια που πηδιούνται από τις ουρές τους –ε, δεν είναι έτσι!

Ένα έργο τέχνης θέλει το χρόνο του. Επειδή το μυαλό σου χρειάζεται χρόνο για να το αντικρίσει και να το αφομοιώσει. Και επειδή, σε τελική ανάλυση, τα έργα τέχνης δεν βγαίνουν από βιομηχανοποιημένες γραμμές παραγωγής.

Και οι πνευματικές μας ανησυχίες οι οποίες εφάπτονται της τέχνης είναι πεπερασμένες και αυστηρά ταξινομημένες. Δεν γίνεται να μας αγγίζουν όλα! Δεν γίνεται να λατρεύουμε ταυτόχρονα και το Χιροσίμα Αγάπη μου και τα Πράσινα Μπερέ! Παλιά δεν γινόταν αυτό δηλαδή –τώρα γίνεται και παραγίνεται και δείχνει πως κάτι δεν πάει καλά. Ή οι ταινίες σταμάτησαν να έχουν νόημα, ή οι θεατές σταμάτησαν να έχουν μυαλό. Ή και τα δυο. Ή τίποτα απ΄τα δυο –δεν ξέρω...

Αυτό που ξέρω είναι οτι κάποτε μπορούσα να απαντήσω στην κλασσική ερώτηση των λευκωμάτων: «αν επρόκειτο να βρεθείτε ναυαγός σε ένα ερημονήσι, ποια θα ήταν τα 3 βιβλία, οι 3 δίσκοι και οι 3 ταινίες που θα παίρνατε μαζί σας;» Τώρα, θα μου πεις, τι διάολο ερημονήσι θα ήταν αυτό που θα είχε πικάπ και σινεμά, αλλά τέλος πάντων! Το θέμα είναι οτι κάποτε η απάντησή μου περιλάβανε 9 τίτλους ενώ σήμερα θα ήταν κάπως έτσι: «λοιπόν, το μόνο που θα ήθελα θα ήταν ο εξωτερικός μου σκληρός –και ένα πισί φυσικά, με πλήρη υποστήριξη σε εικόνα –ήχο!»

Επειδή όμως αυτή η ερώτηση στα λευκώματα είχε σκοπό να δει η γκομενίτσα (ή ο γκομενάκος) τι άτομο είσαι και να τσιμπήσει, φαντάσου τι γκόμενα θα έβγαζα με τη σημερινή μου απάντηση! Στην καλύτερη –τον Μάρτιν, το καταθλιπτικό ανθρωποειδές, από το «Γυρίστε τον Γαλαξία με οτοσπόπ» -έτσι δεν είναι;

Posted in: Συμβαίνουν κι αυτά